Winternummer 2021

Groencontact 2021/4

  • Kortrijk gaat voor EU-award
  • Groene steden in de praktijk
  • Het Vlaamse tuinenlandschap: tot uw dienst!
  • Hefboomprojecten voor natte natuur

In het winternummer 2021 van Groencontact kan u kennis maken met de verschillende inzendingen van de 'European Green Cities Award 2021', Groene steden in de praktijk, en het Vlaamse tuinenlandschap.

Andere onderwerpen zijn: Acroniemen om de bodem beter te analyseren (deel 2), hefboomprojecten voor natte natuur, een overzicht van inventarisatie- en beheersystemen voor groendiensten, hoe bomen te beschermen en de uitspraak van het Grondwettelijk Hof over de wet Geens ...

Er is 1 bijlage bij dit nummer:

  • GC-concept XTRA - Verticaal groen en natuurtechnieken
1

Cover

Kortrijk gaat voor EU-award

2

van de redactie

3

European Green Cities award 2021

Dertien internationale topprojecten dingen mee
Rudi Geerardyn, Belgisch jurylid voor de European Green Cities award

De Award is een initiatief van het Europese promotieproject ‘More Green Cities for Europe’. Dit is een platform dat de vergroening van de openbare ruimte stimuleert door vernieuwende ideeën en informatie uit te wisselen op basis van wetenschappelijk onderzoek en technische expertise. De activiteiten richten zich op de thema's gezondheid, klimaat, economie, biodiversiteit en sociale cohesie. Het project is een initiatief van de ENA (European Nurserystock Association) en boomkwekerijorganisaties in België, Bulgarije, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Nederland, Polen, Portugal en Zweden. In België voert de sierteelt- en groenfederatie (AVBS) het project uit in samenwerking met het Vlaams Agentschap voor Landbouw- en Visserijmarketing (VLAM). Vorig jaar kaapte België de prestigieuze award weg van de 5 andere deelnemers met de Mijnsite van Beringen (zie ook GC 2021/2). Intussen heeft de wedstrijd aan belang gewonnen want dit jaar zijn er niet minder dan 13 deelnemende landen met elk een toonaangevende groenrealisatie. In dit artikel geven we een beknopte beschrijving. De winnaar van de award 2021 wordt op 8 december online bekendgemaakt. In een volgende editie van Groencontact brengen we verder verslag uit!

4

Groene steden in de praktijk

Paul Geerts

Op het seminarie 'More Green Cities for Europe' in september 2021 op het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) over de positieve klimaateffecten van doordachte groene ruimtes in stedelijk gebied, ging Sandy Adriaenssens, verantwoordelijke Afdeling Groen van het PCS, dieper in op een aantal praktische aspecten bij de aanleg van kwalitatieve groenzones. Zij ziet vijf grote uitdagingen: multifunctioneel en biodivers groen, de bodem als fundament, blauw en groen combineren, meer groen op grijs en meer communicatie.

5

Acroniemen helpen onze bodem te analyseren • Deel 2

ir. Davy Ottevaere, Terracottem BV.

In de vorige editie publiceerden we het eerste deel van de technische lezing van een bodemanalyse. Met dit finale deel ben je in staat om een diepgaande bodemanalyse te interpreteren. Hiermee kun je dan aan de slag om de bodem naar de gewenste samenstelling en evenwicht te brengen. We kunnen het niet genoeg benadrukken dat de bodemstructuur en evenwicht de basis is van het succes. Meer zelfs, met een goeie bodemanalyse kun je ook geld en werk besparen. Zo investeer je niet zomaar in bodemverbeteringsmiddelen of emmers vol meststof. En we weten het allemaal, geen 2 gronden zijn dezelfde.

6

Het licht op groen

Interview met schepen Els Van Doesburg te Antwerpen (N-VA)

Stad Antwerpen is een groene stad, al zou je daar niet meteen aan denken. En iedere dag werken we voor meer groenaanbod en groenbeleving.

7

Het Vlaamse tuinenlandschap: tot uw dienst

Tuingereedschap voor een toekomstig tuinenbeleid?
Valerie Dewaelheyns (ah-ha) | Axel Verachtert (Departement Omgeving) | Marjolijn Claeys (Voorland) | Anton Christiaens (Voorland)

Hoe realiseren we het potentieel van onze tuinen om de uitdagingen rond klimaat, leefkwaliteit en biodiversiteit aan te gaan? Verschillende initiatieven leggen een stukje van het gigantische tuinenpotentieel bloot: burgerwetenschap zoals ‘Mijn Tuinlab’ en ‘Curieuzeneuzen in de tuin’, de campagne ‘Maai mei niet’… Allemaal benadrukken ze de meerwaarde van individuele tuinen voor onze omgeving en de samenleving. Hoe kunnen gemeenten er mee voor zorgen dat we dit potentieel ook realiseren? Kunnen lokale beleidsmakers en beleidsmedewerkers hier eigenlijk wel instrumenten voor inzetten? En welke zijn dat dan? We gaan dieper in op zeven instrumenten die lokale besturen vandaag en morgen al kunnen inzetten.

8

Hefboomprojecten voor natte natuur

Blue Deal

De Blue Deal is een initiatief van de Vlaamse regering waarbij de strijd tegen waterschaarste en droogte wordt aangepakt door middel van investeringen in voorbeeldstellende en vernieuwende projecten. Vlaanderen heeft in de laatste 50 à 60 jaar 75% van zijn natte natuur verloren. Door de Blue Deal wil Vlaanderen opnieuw meer, kwaliteitsvollere natte natuur creëren. Via hydrologische ingrepen, (her) inrichting, herstel, sanering, ontharding wordt bijkomende oppervlakte natte natuur gerealiseerd. Infiltratie en opslag van water ter plaatse is een noodzaak. Door extra middelen te voorzien, kunnen gebieden veerkrachtiger zijn ten opzichte van de klimaatverandering en hun gepaarde extreme weersomstandigheden. Per provincie lichten we een van de 38 Vlaamse hefboomprojecten toe.

9

beheersysInventarisatie- en beheersystemen voor groendiensten

De ruggengraat van een toekomstig groenbeleid

Op 28 en 29 september 2021 hielden we voor het eerst een Masterclass ‘Inventarisatie- en beheersystemen voor lokale groendiensten’. Met een Masterclass proberen we een onderbouwd overzicht te geven van een zeer actueel thema binnen het groenbeleid. Hiermee proberen we de inzichten te verruimen, een aanbod op maat aan te leveren voor elk type van stad of gemeente, contacten te leggen …
Kortom, met deze Masterclass hopen we een belangrijke ‘push’ te geven aan dit groene thema.

10

Zijn bomen op het openbaar domein dan toch de dupe?

Uitspraak Grondwettelijk Hof

In zijn uitspraak van donderdag 21 oktober 2021 verwerpt het Grondwettelijk hof het beroep dat verschillende middenveldorganisaties, waaronder de VVOG, hadden aangetekend. Hiermee bevestigt het Hof dat de regels van afstanden van beplantingen, overhangende takken en doorschietende wortels ook van toepassing zijn op het openbaar domein. Het arrest is zonder meer een spijtige zaak voor het openbaar groen. Maar toch zijn er een aantal geruststellende nuanceringen in het arrest.

11

Bomen kunnen (niet) tegen een stootje

Hoe ‘Beschermen van bomen’

Ze zien er misschien wel stoer uit, maar eigenlijk zijn ze zeer gevoelig voor veranderingen aan hun standplaats. Bij bouwwerken of wegenwerken is het dan ook van zeer groot belang de juiste maatregelen te treffen om de bomen heelhuids door de werken te begeleiden. En neen ‘bomen’ kunnen niet tegen een stootje!

12

Praktijkvoorbeeld van de stad Geel

Boombescherming is een sfeer creëren waarin iedereen zich bewust is van het belang van de bomen
Gert Gielis

De mate waarin aandacht besteed wordt aan het behoud van de bomen in het plannings- en aanlegproces, is recht evenredig met de overlevingskansen en de toestand van de bomen op het einde van de werken. Als openbaar bestuur hebben we een voorbeeldfunctie te vervullen op het vlak van bomenbehoud. Als openbaar bestuur ben je niet geloofwaardig als je stelt dat: “Bomen uitermate belangrijk zijn” maar tegelijkertijd in slechts één zinnetje rept over bomenbehoud in een lijvig bestek. Al te vaak blijft bomenbehoud beperkt tot het standaard zinnetje: “De bomen dienen in de mate van het mogelijke behouden te blijven”. Het gevolg laat zich raden.

13

De kerstboom op het plein is de olifant in de kamer

Column
Jan Vilain, landschapsarchitect-stedenbouwkundige

In 2012 stond Spanje in rep en roer. Er verschenen foto’s waarop te zien was hoe koning Juan Carlos, - nota bene erevoorzitter van het Spaanse WWF - tijdens een geheime safari een olifant had gedood. ‘Olifantgate’ be tekende het begin van zijn exit.

Datzelfde jaar stond er op de Brusselse Grote Markt een kerstboom in de vorm van een lichtinstallatie. Het afschaffen van de ‘echte’ kerstboom lokte heel wat controverse uit bij de Brusselaars en het bleef bij een eenmalig experiment. Vorig jaar stond er een 18 meter hoge spar die 27 jaar kon groeien in een hotel tuin in de Hoge Venen. Naar verluidt onderhandelde de verkoper al enkele jaren met de eigenaars om deze trofee te mogen vellen.

met dank aan onze sponsors